خانه / مقالات / تفاوت و کاربرد تابلو برق فشار ضعیف، متوسط و قوی
تفاوت و کاربرد تابلو برق فشار ضعیف، متوسط و قوی
تقسیمبندی ولتاژ: تعریف انواع تابلو برق
تابلوهای برق، بر اساس میزان ولتاژ که وظیفه مدیریت و توزیع آن را دارند، به سه دسته اصلی تقسیم میشوند. این تقسیمبندی نه تنها بر طراحی فنی تابلو، بلکه بر سطح ایمنی، نوع تجهیزات و محل نصب آن تأثیر مستقیم دارد.
درک این محدودههای ولتاژی، اولین قدم برای انتخاب و سفارش تابلوی مناسب برای هر پروژه صنعتی یا ساختمانی است:
نوع فشار
محدوده ولتاژ (استاندارد رایج IEC)
فشار ضعیف (LV)
کمتر از ۱۰۰۰ ولت (۱ کیلوولت)
فشار متوسط (MV)
۱ کیلوولت تا ۳۶ کیلوولت
فشار قوی (HV)
بالاتر از ۳۶ کیلوولت
۱. تابلو برق فشار ضعیف (LV): رگهای حیاتی توزیع
تابلو برق فشار ضعیف پرکاربردترین نوع تابلو در صنایع و ساختمانها است. وظیفه اصلی آن، تحویل ایمن و مدیریتشده انرژی به مصرفکنندههای نهایی و حفاظت از آنها است.
کاربردها و محل نصب
ساختمانهای مسکونی و تجاری: تابلو اصلی ورودی و تابلوهای فرعی واحدها.
کارخانجات و صنایع کوچک: تابلوهای موتورخانه، کنترل ماشینآلات و روشنایی.
توزیع ثانویه: در نزدیکی مصرفکنندهها (مانند تابلوهای توزیع (DB) و تابلوهای کنترل موتور (MCC)).
ویژگیهای کلیدی
حفاظت: استفاده از کلیدهای مینیاتوری (MCB)، کلیدهای کامپکت (MCCB) و کلیدهای هوایی (ACB) برای حفاظت.
دسترسی آسان: بهدلیل ولتاژ پایین، طراحیها معمولاً با امکان دسترسی سادهتر برای نگهداری و عیبیابی انجام میشود.
انواع متداول: تابلوهای ایستاده (Free Standing) و دیواری (Wall Mounted).
۲. تابلو برق فشار متوسط (MV): مدیریت در سطح میانی
تابلو برق فشار متوسط پل ارتباطی بین شبکههای فشار قوی و شبکههای فشار ضعیف است. این تابلوها در پستهای توزیع و صنایع بزرگ برای دریافت انرژی و کاهش ولتاژ اولیه (توسط ترانسفورماتور) به ولتاژ قابل استفاده صنعتی، نصب میشوند.
کاربردها و محل نصب
پستهای برق توزیع: برای تغذیه نواحی بزرگ شهری یا صنعتی.
کارخانجات بزرگ: تأمین انرژی خطوط تولید سنگین و موتورهای ولتاژ متوسط.
نیروگاهها و پالایشگاهها: بهعنوان سیستمهای پشتیبان یا توزیع داخلی.
ویژگیهای کلیدی
عایقبندی: بهدلیل سطح ولتاژ بالاتر، نیاز به عایقبندی بیشتر و فاصله مجاز بین قطعات است.
نوع تجهیزات: استفاده از کلیدهای قطع بار (Load Break Switches) و سکسیونرها برای ایزولهسازی.
ایمنی ساختاری: متداولترین نوع آن تابلوهای گازی (GIS) یا تابلوهای فشرده (Compact Substation) با مکانیزمهای اینترلاک قوی برای جلوگیری از خطای انسانی است.
۳. تابلو برق فشار قوی (HV): نیروگاه و انتقال انرژی
تابلو برق فشار قوی در بالاترین سطح توزیع و در نیروگاهها و پستهای اصلی انتقال، برای مدیریت ولتاژهای بسیار بالا (معمولاً بالای ۱۳۲ کیلوولت) استفاده میشود.
کاربردها و محل نصب
نیروگاههای تولید برق: مستقیماً در خروجی ژنراتورها.
پستهای انتقال اصلی: جایی که انرژی برای انتقال از طریق خطوط فشار قوی به شهرها و مناطق مختلف آماده میشود.
ویژگیهای کلیدی
تجهیزات تخصصی: این تابلوها شامل تجهیزات بسیار بزرگ و تخصصی مانند کلیدهای قدرت (Circuit Breakers) و ترانسفورماتورهای اندازهگیری (CT & PT) هستند که در فضای باز (Outdoors) و یا در محفظههای بسیار بزرگ نصب میشوند.
فاصله هوایی: فاصله بین فازها و زمین بسیار زیاد است تا خطر تخلیه الکتریکی (آرک) از بین برود.
۴. تفاوتهای اساسی در طراحی و ساخت تابلو برق
انتخاب میان تابلو برق فشار ضعیف، متوسط و قوی تأثیر مستقیمی بر طراحیهای تکین تابلو لیان دارد:
ویژگی
فشار ضعیف (LV)
فشار متوسط (MV)
فشار قوی (HV)
هزینه ساخت
نسبتاً پایین
متوسط تا بالا
بسیار بالا
اندازه تابلو
نسبتاً کوچک و جمعوجور
بزرگ و حجیم
بسیار بزرگ (اغلب در فضای باز)
ماده عایقی
هوا، پلاستیک، PVC
هوا، روغن، گاز SF6 (سولفور هگزافلوئورید)
هوا، روغن، گاز SF6
نوع بریکر
کلید هوایی (ACB) و کامپکت (MCCB)
خلاء (Vacuum) یا SF6
خلاء یا SF6
تعمیر و نگهداری
ساده و کمخطرتر
تخصصی و با رعایت شدید ایمنی
فوق تخصصی و پرخطر
نتیجهگیری:
هر سه نوع تابلو برق (LV، MV، HV) نقش حیاتی در شبکه توزیع دارند، اما تفاوت اصلی در محدوده ولتاژ، نوع تجهیزات حفاظتی و مکانیزمهای ایمنی آنها نهفته است. تکین تابلو لیان با درک عمیق از این تفاوتها، تابلوی متناسب با نیاز دقیق، محیط و ولتاژ مصرفی پروژه شما را با رعایت کامل استانداردها طراحی و تولید میکند.